Sevr Barış Antlaşması Neden Ölü Doğan Antlaşma Olarak Bilinir
Sevr Barış Antlaşması: Neden Ölü Doğan Antlaşma Olarak Bilinir?
Sevr Barış Antlaşması, Osmanlı İmparatorluğu’nun yıkılmasından sonra imzalanan ve Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşunu belirleyen önemli bir belgedir. Ancak neden “ölü doğan antlaşma” olarak bilinir? İşte bu sorunun yanıtı ve Sevr Barış Antlaşması’nın detayları:
Antlaşmanın İmzalanması
| Özellik | Açıklama |
|---|---|
| Tarih | 10 Ağustos 1920 |
| İmzalayan | Türk heyeti (Sultan Vahdettin yönetiminde) |
| Onay Durumu | Meclis kapatıldığı için onaylanmadı |
Sevr Barış Antlaşması, 10 Ağustos 1920’de imzalandı. Ancak o dönem Osmanlı İmparatorluğu anayasal monarşi ile yönetildiğinden, antlaşmanın meclis tarafından onaylanması gerekiyordu. Meclis kapatıldığı için antlaşma onaylanamadı ve bu nedenle “ölü doğan antlaşma” olarak adlandırıldı.
Antlaşmanın Maddeleri
Sevr Antlaşması’nın maddeleri oldukça sertti:
- Osmanlı İmparatorluğu’nun önemli toprakları, İtilaf Devletleri arasında paylaşıldı.
- İmparatorluk, İtilaf Devletleri’nin kontrolüne girdi.
- Boğazların yönetimi uluslararası bir komisyona verildi ve Osmanlılar’ın bu konuda söz sahibi olması engellendi.
- Osmanlı İmparatorluğu, azınlıklar üzerindeki yönetimsel gücünü kaybetti.
- İmparatorluğun askeri gücü sınırlı hale getirildi ve nötralize edildi.
- Ekonomik ayrıcalıklar genişletildi ve Osmanlı İmparatorluğu’nun ekonomik bağımsızlığı yok edildi.
Antlaşmanın Kabul Edilmemesi
Mustafa Kemal Atatürk ve Türkiye Büyük Millet Meclisi, Sevr Antlaşması’nı kabul etmedi. Daha sonra bu antlaşmayı imzalayanları hain ilan etti.
Kurtuluş Savaşı’nın başarısıyla birlikte Sevr Antlaşması hiçbir zaman yürürlüğe giremedi. Bu nedenle, Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşuna kadar olan süreçte, Sevr Antlaşması’nın hükümleri yerine Lahey Barış Antlaşması kabul edildi.
Sevr Barış Antlaşması, Türkiye’nin bağımsızlığı ve egemenliği için verilen mücadelenin sembolüdür ve Türk ulusunun vatanını korumak için gösterdiği kararlılığın bir kanıtıdır.
Turkiye ve Avrupa Arasında İmzalanan En Ünlü Antlaşmalar
Turkiye’nin tarihinde, Avrupa ile imzaladığı bir dizi önemli antlaşma bulunmaktadır. Bu antlaşmalar, hem Türkiye’nin iç işleyişi hem de uluslararası ilişkileri açısından büyük önem taşımaktadır. İşte Turkiye ve Avrupa arasında imzalanan en ünlü antlaşmalar:
Lozan Antlaşması (1923)
Tarih: 24 Temmuz 1923
Katılımcılar: Fransa, Yunanistan, İtalya, Japonya, Sırp, Hırvat ve Sloven Krallığı, Türkiye, Birleşik Krallık
Lozan Antlaşması, I. Dünya Savaşı’nı resmen sona erdiren ve Türkiye Cumhuriyeti’nin modern sınırlarını tanıyan bir antlaşmadır. Temsilciler, 1923 yılında Lozan, İsviçre’de yedi aylık bir konferansın ardından bu antlaşmayı imzaladılar.
Antlaşma, modern Türkiye’nin sınırlarını tanıdı. Türkiye, eski Arap eyaletlerine hiçbir iddia ileri sürmedi ve Kıbrıs’ın Britanya, Dodacanese’nin İtalya tarafından işgal edilmesini tanıdı. Müttefikler, Türk Kurdistanı için özerklik taleplerini ve Türkiye’nin Ermenistan’a toprak vermesi gerektiği iddialarını terk ettiler, Türkiye’nin finansmanı veya silahlı kuvvetleri üzerinde hiçbir kontrol koymadılar. Türk Boğazları, Ege Denizi ile Karadeniz arasında tüm gemilere açık olarak ilan edildi.
Diğer Ünlü Antlaşmalar
Turkiye ve Avrupa arasında imzalanan diğer önemli antlaşmalar arasında:
- Adrianopolis Antlaşması (1829): Osmanlı İmparatorluğu ve Rusya İmparatorluğu arasında imzalanan bir antlaşma olan Adrianopolis Antlaşması, Osmanlı İmparatorluğu’nun Rusya’ya toprak kaybettiği ve Yunanistan’ın bağımsızlığını tanıdığı bir antlaşmadır.
- Berlin Antlaşması (1878): Osmanlı İmparatorluğu ile Rusya, Avusturya-Macaristan, Büyük Britanya, Fransa, Almanya ve İtalya Krallığı arasında imzalanan bir antlaşma olan Berlin Antlaşması, 1878-1879 Osmanlı-Rus Savaşı’nı sona erdirdi ve Bulgaristan’ın bağımsızlığını tanıdı.
Bu antlaşmalar, Türkiye’nin tarihinde önemli bir yer tutar ve ülkenin uluslararası arenadaki konumunu şekillendirmede kritik bir rol oynar.
Avrupa’daki En Önemli Askeri Antlaşmalar
Avrupa tarihi, birçok önemli askeri antlaşmanın imzalanmasıyla şekillenmiştir. Bu antlaşmalar, bölgedeki güç dengesini ve siyasi ilişkileri büyük ölçüde etkilemiştir. İşte Avrupa’daki en önemli askeri antlaşmalar:
Lagash ve Umma Sınır Antlaşması (Yaklaşık M.Ö. 3100)
Özet: Lagash’ın Eannatum’u ile Umma arasındaki sınır antlaşması, iki devlet arasında belirlenen sınırları belirleyen, bir taş blok üzerine yazılmış bir antlaşmadır.
Mısır-Hitit Barış Antlaşması (Yaklaşık M.Ö. 1259)
Özet: Mısır firavunu Ramses II ile Hitit kralı Hattusili III arasındaki Kadeş Muharebesi’nden sonra imzalanan bir antlaşmadır. Bu antlaşma, iki büyük güç arasında barışı sağlamıştır.
Cassianum Anlaşması (Yaklaşık M.Ö. 493)
Özet: Roma Cumhuriyeti ile Latin Birliği arasındaki savaşı sona erdiren ve iki taraf arasında bir ittifak oluşturan bir antlaşmadır.
Kallias Barışı (M.Ö. 449)
Özet: Greko-Pers Savaşlarını sona erdirdiği iddia edilen bir antlaşmadır.
Otuz Yıl Barışı (M.Ö. 445)
Özet: Atina ve Sparta arasındaki Birinci Peloponez Savaşı’nı sona erdiren bir antlaşmadır.
